Eigenlijk is het meer dan een maand fietsen, maar met ons dappere camperbusje is het maar een week reizen naar Kommuniteten Senapskornet (gemeenschap mosterdzaadje); De noordelijkste Catholic Worker gemeenschap ter wereld. Op een van de mooiste plekken die ik tot nu toe gezien heb: Aan het einde van een met ijs bedekt landweggetje, met uitzicht over een prachtige bevroren rivier, net buiten het stadje Luleå.

Senapskornet bij zonsondergang

Eigenlijk zijn we op weg naar een bruiloft in Noord-Noorwegen, maar John Lennon leerde ons al: het leven is wat je gebeurt terwijl je andere plannen maakt. Dezelfde dag dat we aankomen gooit half Europa zijn landsgrenzen dicht. Achteraf voelt het vreemd dat we überhaupt op reis waren, maar ons bezoek is inmiddels alweer een aantal weken geleden, toen alles nog anders was.

Bij Senapskornet worden we hartelijk ontvangen. Het een-na-jongste gemeenschapslid, een meisje van twee dat zo op Naomi lijkt dat ik regelmatig het verkeerde kind te pakken heb, laat ons enthousiast de pasgeboren kuikentjes, haar speelgoed en het huis zien. Haar ouders, Josh en Elisabeth, hebben elkaar ontmoet in een Catholic Worker gemeenschap in Kansas City, en daar besloten om samen in Luleå een nieuwe gemeenschap te beginnen. Inmiddels bestaat de gemeenschap drie jaar, en hebben er al een tiental gasten en gemeenschapsleden kortere of langere tijd gewoond. Momenteel woont er naast hun gezinnetje van vier (er is ook nog een baby van drie maanden) nog een man uit Afghanistan die ons elke week kennis laat maken met weer een nieuwe soort Afghaanse rijst en eindeloos geduldig met de baby op schoot zit.

Met maar drie volwassenen is Senapskornet een kleine gemeenschap. In die zin is de naam ‘mosterd-zaadje’ toepasselijk. Voor ons extra interessant omdat we dit jaar heel in het klein hopen te beginnen om als Dorothy-gemeenschap samen te leven, in een tijdelijke woning. Hoe ziet dat er eigenlijk uit, zo’n mini-gemeenschapje?

In Senapskornet doen Josh en Elisabeth actief hun best om een gemeenschap te zijn, en niet een gezin met gasten. “Ik hang bewust geen foto’s van ons gezin in de woonkamer” vertelt Elisabeth, “dan wordt het teveel ‘van ons’”. Oorspronkelijk begonnen ze met vier volwassenen, en ze bidden nog steeds veel voor nieuwe gemeenschapsleden. Binnenkort komt er weer iemand voor een tijdje mee-leven om uit te zoeken of het klikt. Ook al zijn ze momenteel maar met z’n tweeën als teamleden, ze houden vast aan hun ritme van gebed, gezamenlijke maaltijden en huisvergaderingen. “Door ons ritme vast te houden hoeven we niet opeens van alles te verschuiven als er iemand bij komt, bijvoorbeeld in mijn werktijden. Maar nu met de kinderen bidden we ook wel eens een kwartiertje later, als dat zo uitkomt.”

In het huis heerst een heel ontspannen sfeer. Dat terwijl het eigenlijk een wonder is hoe Josh en Elisabeth tijd vinden voor alle projecten van de gemeenschap. Er is een moestuin waarvoor voorgezaaid mag worden, er zijn bijen die een nieuwe bijenkast nodig hebben en kippen (met kuikentjes dus!). Ook is er (normaal) veel bezoek, lokale idealisten voor een film- of discussie-avond bijvoorbeeld, of ex-huisgenoten die hulp kunnen gebruiken bij het vertalen van een officiële brief. De gemeenschap is hiernaast een van de oprichters van ‘de herberg’, de enige nachtopvang in Luleå. Josh werkt daar nog steeds elk jaar in de winter. Regelmatig organiseert de gemeenschap een gebed voor vrede bij de militaire vliegbasis in de buurt, en we doen (deze keer digitaal) mee aan een lokaal protest voor vluchtelingenrechten. Dit allemaal op de fiets, trouwens, want Josh en Elisabeth hebben principieel geen auto. Best bijzonder voor een plek waar de fietspaden, als ze er al zijn, het halve jaar bedekt zijn met een dikke laag sneeuw en ijs.

Een gebed voor de vrede bij de luchtmachtbasis.

Daarnaast zijn Josh en Elisabeth ook actieve leden van hun kerk, waar ze onder andere een gemeenschapsmaaltijd organiseren. Elke dinsdag komen daar Roemeense bedelaars, papierloze vluchtelingen, kerkgangers en andere ontheemden samen om te eten en wel en wee te delen. In de weken dat wij er zijn kunnen we helaas niet samen eten, en wordt de maaltijd vervangen door het uitdelen van eten bij de deur. Dan merken we dat veel mensen niet voor het gratis eten kwamen, maar vooral voor de gemeenschap, de tweede week komen er nog maar weinig mensen opdagen. Gemeenschap lijkt hier in het noorden extra belangrijk. Het kan hier soms best eenzaam zijn. De bevolkingsdichtheid is laag, en de mensen wat afstandelijk. Als de regering officieel adviseert dat mensen twee meter afstand houden, vanwege de Corona-pandemie, gaat in Noord-Zweden de grap rond: moeten we echt zo dicht bij elkaar staan?!

Toch zijn er ook mensen die het eten wel degelijk nodig hebben. Josh kent veel van de plaatselijke bedelaars bij naam, en als iemand onverwacht niet op komt dagen, fietsen we een rondje door de stad om te kijken hoe het is, en of we misschien toch een maaltijd kunnen geven. We fietsen onderweg langs twee mensen die luidruchtig ruzie hebben in een winkelstraat. Er lijkt alcohol in het spel. Josh stapt af om een praatje te maken en ze kalmeren wat. Ook hen kent hij. Even later zien we een man die zwaar verslaafd is een slok nemen uit een fles ontsmettingsalcohol. Zou deze man weten dat hij misschien wel de duurste sterke drank te pakken heeft die er momenteel te krijgen is? Josh uit vooral zijn zorgen, en drukt de man op het hart dat hij de fles niet probeert naar binnen te smokkelen de nachtopvang in, daar is een zero-tolerance beleid. De man die we oorspronkelijk zochten, komen we niet tegen, maar wel een vriend waar we wat extra eten kunnen achterlaten. En nog een handvol andere bewoners van het busstation, de wachtruimte bij de trein en het opstapje bij de supermarkt. Josh kent ze allemaal en wil weten hoe het met ze gaat. Juist ook nu. Een woongroep net buiten de stad waar gebeden, gegeten en getuinierd wordt mag dan een klein mosterdzaadje zijn, denk ik bij mezelf, maar hier zie ik de echte gemeenschap van de Senapskornet. Wat bijzonder om daar even deel van te mogen zijn.